Guitar Dáng Offset là gì? Tất cả những điều bạn cần biết
Các mẫu đàn guitar và bass dáng offset xuất hiện rất phổ biến, nhưng điều gì khiến kiểu thiết kế này đặc biệt đến vậy? Trong bài viết này, tôi sẽ giải thích rõ guitar offset là gì, ưu và nhược điểm của dáng đàn này, đồng thời đưa ra nhiều ví dụ cụ thể để bạn dễ hình dung.
Guitar Offset là gì?
Guitar offset có thân đàn bất đối xứng, khiến tổng thể trông hơi nghiêng hoặc lệch về một phía. Kiểu thiết kế phổ biến nhất là khi phần sừng trên (upper horn) nghiêng về phía cần đàn. Những ví dụ kinh điển nhất của dáng này là Fender Jazzmaster, Mustang và Jaguar.
Có nhiều biến thể khác nhau của guitar dáng offset, xuất hiện ở cả guitar điện lẫn bass điện. Những mẫu offset nổi tiếng nhất đều đến từ Fender, bao gồm Jazzmaster, Jaguar, Mustang và Jazz Bass. Ngoài ra, một số mẫu khác cũng có thiết kế tương tự như Gibson Firebird với dáng hơi vuông vức, hoặc kiểu Explorer góc cạnh.
Đặc điểm nhận biết
Guitar dáng offset được đặc trưng bởi phần thân trên và thân dưới không đối xứng. Cách dễ nhất để nhận ra là nhìn vào ngựa đàn (bridge) — nếu nó trông như bị lệch khỏi trung tâm dù thực ra vẫn được đặt chính giữa theo đo đạc, thì đó rất có thể là một cây đàn offset.
Khi nhắc đến guitar offset, hầu hết mọi người sẽ nghĩ ngay đến kiểu dáng đặc trưng của Fender, thường có ba đặc điểm sau:
-
Eo đàn (waist) được vát chéo.
-
Sừng trên (upper horn) nghiêng về phía cần đàn.
-
Phần thân dưới (lower bout) nghiêng nhẹ ra xa ngựa đàn.
Một số mẫu Fender như Jaguar và Jazzmaster có đủ cả ba đặc điểm này, trong khi Mustang chỉ có eo vát và phần sừng trên nghiêng về cần đàn.
Khi nào một cây đàn được xem là Offset?
Không phải cây đàn nào trông hơi nghiêng cũng được xem là offset. Trên các diễn đàn guitar, vẫn có nhiều tranh luận về việc mẫu nào thực sự được tính là offset.
Tuy nhiên, phần lớn người chơi đồng ý rằng thân đàn được xem là offset nếu phần eo của nó lệch ít nhất 10% so với trục trung tâm. Một số mẫu guitar gây tranh cãi sẽ được đề cập chi tiết hơn ở phần sau của bài viết.
Ví dụ về Guitar Dáng Offset
- Fender Jazzmaster
- Fender Jaguar
- Fender Mustang
- Fender Jazz Bass
- Gibson Firebird
- Gibson Explorer
- PRS Vela
- Ibanez Iceman
Những mẫu đàn này thể hiện rõ tinh thần của thiết kế offset — một kiểu dáng vừa độc đáo, vừa mang lại cảm giác chơi khác biệt so với những cây đàn truyền thống.
Ưu và Nhược điểm
Vậy, mục đích của guitar dáng offset là gì?
Trước hết, guitar dáng offset được thiết kế nhằm mang lại cảm giác chơi thoải mái hơn.
Kiểu thân này giúp cân bằng tốt hơn khi chơi ở tư thế ngồi, vì đầu gối người chơi sẽ tì vào phần thân gần ngựa đàn thay vì gần cần đàn. Khi đứng, cần đàn của guitar offset thường hơi ngẩng lên trên, khiến cây đàn dễ giữ hơn so với các mẫu thân đối xứng, vốn thường bị gọi là “nặng đầu cần” (neck-heavy).
Tuy nhiên, một số mẫu offset như Jazzmaster và Jaguar lại có thân đàn khá lớn, đặc biệt khi so với Stratocaster, khiến một số người chơi cảm thấy cồng kềnh và nặng nề. Dù vậy, cũng có những mẫu offset nhỏ gọn hơn như Fender Mustang, phù hợp với người chơi cần sự linh hoạt.
Fender và Squier Jazzmaster
Jazzmaster là cây guitar offset nguyên bản đầu tiên của Fender. Mẫu đàn này thường có hai pickup single-coil (trông giống P90 vì có thiết kế bản rộng), thân gỗ alder, cần và phím đàn bằng maple, cùng chiều dài scale 25.5″. Ngoài ra, Jazzmaster còn có hệ thống tremolo riêng biệt và bộ mạch điều khiển độc đáo.
Điểm đặc biệt nhất của Jazzmaster, bên cạnh dáng thân offset, là hệ thống hai mạch điện “rhythm” và “lead”, được kích hoạt bằng một công tắc. Mỗi mạch mang lại âm sắc khác nhau và điều khiển các nút chức năng riêng biệt trên thân đàn.
Nếu bạn muốn tìm hiểu chi tiết hơn, có một bài viết chuyên sâu giải thích toàn bộ cách sử dụng các nút điều khiển trên Jazzmaster, rất đáng tham khảo.
Fender và Squier Jaguar
Jaguar cũng có thân đàn offset với eo vát đặc trưng, thường sử dụng hai pickup single-coil, thân alder, cần maple và chiều dài scale ngắn hơn (24″).
Tương tự Jazzmaster, Jaguar cũng có hai mạch “rhythm” và “lead”, cho phép người chơi thay đổi âm sắc của pickup cần (neck pickup) và kiểm soát các phần điều chỉnh khác nhau trên thân đàn.
Jaguar có rất nhiều biến thể, với cách bố trí nút và công tắc khác nhau. Nếu bạn muốn hiểu rõ từng phiên bản và chức năng điều khiển của chúng, có thể tham khảo hướng dẫn chi tiết về Fender và Squier Jaguar.
Fender và Squier Mustang
Fender Mustang là mẫu guitar offset nhỏ gọn và nhẹ, nổi tiếng nhờ được Kurt Cobain sử dụng. Mẫu đàn này có thân gỗ alder, hai pickup single-coil, cần đàn bằng maple và chiều dài scale ngắn 24″.
Thiết kế thân nhẹ, dáng offset và scale ngắn giúp Mustang trở thành một trong những cây guitar dễ chơi và thoải mái nhất. Mẫu này cũng được trang bị cần rung tremolo, công tắc chọn pickup 3 chiều, cùng nút chỉnh âm sắc và âm lượng. Một số phiên bản Mustang còn có công tắc đảo pha (phase switch) cho từng pickup, giúp mở rộng khả năng tạo âm thanh.
Fender Mustang ban đầu được chế tạo như một mẫu dành cho học sinh, nên có giá mềm hơn so với Jaguar và Jazzmaster. Phiên bản Mustang cao cấp nhất của Fender (dòng American Performer) nằm ở phân khúc tầm trung – cao cấp, trong khi Squier Mustang là lựa chọn phổ thông, có mức giá dễ tiếp cận hơn nhiều.
Nên chọn mẫu Offset nào: Jazzmaster, Jaguar hay Mustang?
Ba mẫu Jazzmaster, Jaguar và Mustang thường được đặt cạnh nhau để so sánh.
Mustang là cây đàn khác biệt nhất trong cả ba, với thân nhỏ, nhẹ và âm thanh riêng biệt.
Jaguar có scale ngắn hơn, mang lại âm sắc sáng, sắc nét nhưng hơi tối hơn Jazzmaster, trong khi Jazzmaster lại có âm thanh ấm áp và đầy đặn hơn.
Nếu bạn muốn tìm hiểu chi tiết hơn, có thể xem các bài viết chuyên sâu về từng cặp so sánh như “Jazzmaster vs Mustang” và “Jaguar vs Mustang.”
Các mẫu guitar Offset khác
Gibson Firebird
Gibson Firebird đôi khi được xem là guitar offset, do phần trên và dưới của thân đàn không đối xứng, nhưng phần eo lại đối xứng, nên nhiều người cho rằng nó không phải offset theo nghĩa truyền thống. Dù vậy, thiết kế nghiêng về một phía khiến Firebird trông giống như offset.
Các hãng khác như ESP cũng phát triển những mẫu tương tự, chẳng hạn ESP Phoenix.
PRS Vela
PRS Vela là ví dụ điển hình của guitar offset với eo lệch, phần sừng trên nghiêng về cần đàn, và phần thân dưới chếch ra xa ngựa đàn.
Mẫu này thường có hai pickup humbucker, nhiều lựa chọn màu sắc, và có cả phiên bản thân đặc (solid body) lẫn thân bán rỗng (semi-hollow). PRS Vela nằm trong dòng S2 của PRS – tức là phân khúc tầm trung của các mẫu Mỹ.
Fender Meteora
Fender Meteora là một trong những mẫu offset ít được biết đến hơn, thường bị “che mờ” bởi các dòng nổi tiếng như Jazzmaster, Jaguar và Mustang.
Dáng Meteora có eo lệch, phần sừng trên nghiêng, và thân dưới vát chéo.
Các mẫu này khá hiếm, thường được trang bị hai pickup humbucker, và hướng đến người chơi muốn tìm một thiết kế offset hiện đại và khác biệt.
Ibanez Iceman
Ibanez Iceman là một mẫu gây tranh cãi khác.
Nhiều người xem đây là guitar offset do thiết kế không đối xứng, nhưng thực tế eo đàn lại cân đối, nên Iceman không phải offset theo đúng định nghĩa.
Dù vậy, sự khác biệt rõ rệt giữa phần trên và dưới khiến nó có vẻ ngoài độc đáo và hơi “nghiêng lệch”, làm nhiều người vẫn xếp nó vào nhóm offset không chính thức.
Explorer Type
Cuối cùng là kiểu dáng Explorer, ban đầu được giới thiệu bởi Gibson, với hình dạng chữ Z đặc trưng. Kiểu này sau đó được nhiều hãng khác như ESP, Jackson, Hamer, BC Rich và Washburn phát triển lại.
Tuy Explorer không có eo lệch nên không phải offset truyền thống, nhưng thân đàn có hai nửa bất đối xứng rõ rệt, tạo cảm giác lệch tâm và cân nặng dồn khác vị trí so với những dáng guitar thông thường.
Các mẫu Bass dáng Offset
Có khá nhiều mẫu bass dáng offset, tiêu biểu như Fender Jazz Bass, Fender Mustang Bass, Schecter Stiletto, Schecter Hellcat và ESP B-1004. Tất cả những cây bass này đều có phần eo lệch giúp nhạc cụ thoải mái hơn khi chơi cả lúc ngồi lẫn đứng, đồng thời mang lại cảm giác cân bằng tự nhiên hơn so với các dáng truyền thống.
Dưới đây là mô tả chi tiết về một số mẫu tiêu biểu.
Fender Jazz Bass
Fender Jazz Bass là một trong những cây bass offset nổi tiếng nhất, với eo lệch rõ rệt và thân đàn được vát chéo.
Các phiên bản phổ thông của dòng này do Squier sản xuất, trong khi Fender chịu trách nhiệm cho những phiên bản cao cấp hơn, hướng tới người chơi chuyên nghiệp.
Hầu hết các mẫu Jazz Bass đều được trang bị hai pickup single-coil, cùng một nút chỉnh âm tổng (tone) và hai nút âm lượng riêng cho từng pickup, cho phép người chơi tinh chỉnh linh hoạt giữa âm sắc sáng, trầm hoặc trung tính.
Schecter Stiletto
Schecter Stiletto là cây bass dáng offset hiện đại, có phiên bản 4 dây và 5 dây, thiết kế hướng đến người chơi metal và hard rock.
Đàn có cấu hình hai pickup humbucker, cùng nút chỉnh âm lượng tổng, núm blend để pha pickup, và EQ hai băng tần (2-band EQ) cho phép kiểm soát chi tiết dải bass và treble.
Ngoài ra, Stiletto còn gây ấn tượng với thiết kế mảnh, sắc nét và các tùy chọn màu sắc hiện đại, phù hợp với người chơi muốn một cây bass vừa mạnh mẽ vừa mang dáng dấp cá tính.
Jackson Spectra
Jackson Spectra là cây bass có eo lệch nhẹ, nhưng nổi bật với phần sừng trên dài và nghiêng mạnh, khiến dáng đàn trông rất bất đối xứng và nổi bật.
Mẫu này có hai pickup humbucker hỗ trợ chức năng coil-split, cho phép chuyển đổi giữa âm humbucker dày ấm và âm single-coil sáng rõ.
Ngoài ra, Spectra còn có tùy chọn kích hoạt EQ chủ động (active) cùng chế độ voicing cho dải bass, giúp người chơi dễ dàng điều chỉnh âm thanh phù hợp với từng thể loại nhạc.
Xem thêm sản phẩm Guitar Điện.
Xem thêm sản phẩm Guitar Acoustic.
Xem thêm sản phẩm Guitar Classic.
Xem thêm sản phẩm Guitar Pedal.
Xem thêm sản phẩm Phụ Kiện Guitar.