Hướng Dẫn Đầy Đủ Cách Sử Dụng Nút Điều Khiển Trên Bass Guitar

Bass guitar thường có một vài núm xoay để chỉnh âm, nhưng thật sự các nút này làm gì? Trong bài viết này, mình sẽ giải thích những bố cục nút điều khiển phổ biến và chức năng của từng nút trên các mẫu bass quen thuộc. Mình cũng đưa ra một phương pháp nhanh và đơn giản để bạn tự xác định từng nút làm gì, ngay cả khi bass của bạn không nằm trong danh sách các mẫu phổ biến được đề cập.

Hướng dẫn nhanh về các nút điều khiển

Tất cả bass guitar đều có nút tone và thường có nút volume. Tùy theo mẫu bass, bạn sẽ có một nút volume điều khiển cả hai pickup, hoặc mỗi pickup có volume riêng. Bass guitar thường có từ 1 đến 5 nút điều chỉnh âm lượng và âm sắc.

Tùy vào cây bass bạn đang sử dụng, bạn sẽ thấy các loại nút khác nhau. Dưới đây là những nút điều khiển chính và chức năng của chúng. Ở phần tiếp theo, mình sẽ giải thích cách xác định từng nút khi bạn không chắc loại bass của mình thuộc bố cục nào.

• Master Volume: điều chỉnh độ lớn của tín hiệu pickup. Nếu bass có hai nút volume (mỗi pickup một nút), bạn có thể trộn âm của hai pickup bằng cách thay đổi tỉ lệ giữa chúng.
• Tone: trên các bố cục đơn giản, bạn chỉ thấy một nút tone. Nó điều chỉnh dải treble. Giảm tone sẽ làm âm bớt sắc và bớt gắt, trở nên trầm ấm hơn.
• Blend: trên bass có hai pickup nhưng chỉ một volume, thường có thêm nút blend. Xoay về phía cần đàn sẽ kích hoạt pickup cần đàn, xoay về phía bridge sẽ kích hoạt pickup bridge, và ở giữa sẽ cân bằng hai pickup. Pickup cần đàn thường ấm và tròn, pickup bridge thì sáng và sắc nét hơn.
• Bass: điều chỉnh dải tần thấp; tăng bass sẽ làm âm “boomy” hơn.
• Mids: điều chỉnh dải trung; tăng mids giúp âm rõ ràng, có định hình hơn.
• Treble: điều chỉnh dải cao; tăng tối đa treble có thể khiến âm sắc trở nên gắt, trong khi giảm treble sẽ làm âm mềm và ấm hơn.

Lưu ý: số lượng pickup nghĩa là số vị trí pickup khác nhau; pickup dạng split được tính là một pickup.

Một pickup và hai nút điều khiển

Bố cục đơn giản nhất gồm hai nút và một pickup. Một nút là volume, và một nút là tone.

Các bass sử dụng bố cục này gồm:

• Fender/ Squier Precision
  
• Fender/ Squier Mustang
  
• G&L Tribute LB-100
  
• Gibson Les Paul Junior Tribute
  
• Epiphone EB0 SG
  
• Schecter Banshee

Thường thì nút nằm phía trong sẽ là volume, và nút phía ngoài là tone, nhưng không phải lúc nào cũng như vậy. Bạn có thể kiểm tra dễ dàng bằng cách:

• Kết nối bass với amplifier.
  
• Vặn cả hai nút trên bass về mức thấp nhất.
  
• Chơi thử và bạn sẽ thấy rõ nút nào là volume, vì nút tone một mình sẽ không tạo ra âm thanh.

Một Pickup Và Ba Nút Điều Khiển

Nếu bass có một pickup và ba nút, thường chúng sẽ là volume, treble và bass. Nút treble điều chỉnh dải cao, còn nút bass điều chỉnh dải thấp.

Bạn có thể xác định volume trước, sau đó dùng cách sau để phân biệt treble và bass:

• Kết nối bass với amplifier.
  
• Mở nút volume.
  
• Vặn hai nút còn lại lên mức tối đa.
  
• Giảm từng nút một và lắng nghe sự thay đổi.
  
• Nếu âm ấm hơn và kém sắc, đó là treble.
  
• Nếu âm bớt “boomy”, đó là bass.

Thông thường nút bên trong là bass, nút ngoài là treble, nhưng bạn vẫn nên kiểm tra để chắc chắn.

Một số bass phổ biến có bố cục này gồm:

• Sterling by Music Man Stingray/ Sub Ray
  
• G&L CLF Research
  
• Schecter Bass P-4

Hai Pickup và Ba Núm Điều Khiển

Khi một cây bass có hai pickup và ba núm điều khiển, sẽ có hai khả năng:

1. Một núm volume cho mỗi pickup và một núm tone

2. Một núm volume tổng, một núm blend và một núm tone

Cả hai tùy chọn đều cho phép bạn điều chỉnh lượng tín hiệu từ từng pickup. Bạn có thể xác định bass của mình thuộc loại nào bằng cách làm theo cách sau:

• Hãy chắc chắn rằng bass đã được cắm vào amplifier.
  Vặn tất cả các núm điều khiển trên bass về mức thấp nhất.
  
• Vặn nút đầu tiên lên để xem nó có phải volume không. Bạn có thể gõ nhẹ lên pickup bằng tua vít để kiểm tra phản hồi.
  
• Lặp lại với hai núm còn lại.
  
• Nếu có hai núm tạo ra phản hồi khi các núm còn lại tắt, thì bass dùng hai volume độc lập cho hai pickup.
  
• Nếu chỉ một núm tạo phản hồi, thì bass dùng volume tổng, blend và tone.
  
• Để xác định núm tone: đặt các núm còn lại về trung tính, vặn một núm lên tối đa và gõ nhẹ từng pickup. Nếu chỉ một pickup phát tiếng, đó là núm blend. Nếu cả hai đều phát tiếng, đó là núm tone.

Những mẫu bass có hai pickup, volume tổng, tone và blend gồm:

• ESP AP

Những mẫu có hai pickup, hai volume và một tone gồm:

• Schecter Sixx
  
• G&L Tribute JB-2
  
• Fender American Performer Precision
  
• Fender/ Squier Jazz
  
• Fender Player Jaguar
  
• Jackson JS2 Concert
  
• Gibson/ Epiphone SG Standard

Hai Pickup và Bốn Núm Điều Khiển

Những cây bass có hai pickup và bốn núm điều khiển thường sử dụng: volume tổng, blend (để chỉnh tỉ lệ pickup cần đàn hoặc pickup bridge), bass và treble.

Các mẫu dùng kiểu bố trí này gồm:

• Schecter Omen
  
• Schecter Johnny Christ
  
• Ibanez SRMD200
  
• Warwick GPS Corvette

Volume tổng và blend thường nằm ở vị trí trung tâm, còn hai núm EQ (bass và treble) nằm sát viền của thân đàn.

Cách nhận biết blend và các núm EQ như sau:

• Đặt tất cả núm ở mức giữa, riêng volume mở tối đa.
  
• Vặn một núm bất kỳ lên tối đa rồi gõ nhẹ từng pickup.
• Nếu chỉ một pickup phát tiếng, đó là núm blend.
  
• Núm bass sẽ điều chỉnh độ trầm và độ đầy của âm sắc.
  
• Núm treble sẽ điều chỉnh độ sáng và sắc của tiếng đàn.

Hai Pickup và Năm Núm Điều Khiển

Bố cục hai pickup và năm núm điều khiển là một trong những kiểu phổ biến nhất trên bass. Thông thường gồm:

• Volume tổng
  
• Blend
  
• Bass
  
• Mid
  
• Treble

Volume và blend thường nằm gần trung tâm, còn các núm EQ thường nằm phía ngoài theo thứ tự bass > mid > treble (từ trong ra ngoài).

Cách kiểm tra như sau:

Xác định volume tổng

• Hãy cắm bass vào amplifier.
  
• Vặn tất cả các núm xuống thấp nhất.
  
• Vặn từng núm lên để xem núm nào tạo ra phản hồi khi
• bạn gõ nhẹ lên pickup.

Xác định blend

• Đặt volume ở mức tối đa và các núm còn lại ở giữa.
  
• Vặn một núm lên tối đa, gõ nhẹ từng pickup. Nếu chỉ một pickup phát tiếng, đó là núm blend.

Xác định các núm EQ

• Đặt volume tối đa và các núm còn lại ở giữa.
  
• Núm bass làm tiếng trầm và đầy hơn.
  
• Giảm núm mid khiến âm mỏng hơn.
  
• Tăng treble làm tiếng sáng và sắc hơn, đồng thời có thể gây tiếng hiss khi chạm nhẹ dây.

Những mẫu bass có hai pickup và năm núm điều khiển gồm:

• Schecter Riot
  
• Ibanez SR370E
  
• Ibanez SR2/ SRM

Ba Pickup

Điều này khá hiếm gặp, nhưng một số cây bass được trang bị ba pickup. Thay vì dùng núm blend, chúng thường có công tắc chọn pickup dạng 3 hoặc 5 nấc, cho phép bạn kích hoạt riêng pickup bridge, pickup cần đàn hoặc pickup giữa, hoặc kết hợp bridge/ giữa hoặc cần đàn/ giữa. Chúng cũng thường có tone tổng và volume tổng. Một số mẫu có thể sử dụng volume tổng và ba núm EQ để chỉnh bass, mid và treble.

Các Núm Điều Khiển Bổ Sung

Một số bass có thêm các núm điều khiển đặc biệt:

• Coil split/ tap: xuất hiện ở các bass dùng humbucker, cho phép tách humbucker để có âm thanh giống single-coil hơn (mỏng và sáng hơn).
  
• Power Switch: thường gặp ở bass active, cho phép chuyển giữa chế độ passive và active.

Xem thêm sản phẩm Guitar Điện.

Xem thêm sản phẩm Guitar Acoustic.

Xem thêm sản phẩm Guitar Classic.

Xem thêm sản phẩm Guitar Pedal.

Xem thêm sản phẩm Amplifier.