Giải Thích Về Bộ Pickup Guitar

Mỗi người chơi guitar điện đều biết rằng bộ pickup rất quan trọng, nhưng còn nhiều điều về pickup mà không phải ai cũng hiểu rõ.

Trong bài viết này, tôi sẽ trình bày chi tiết tất cả những gì bạn cần biết về bộ pickup của guitar điện, bao gồm cách chúng hoạt động, các loại chính, thương hiệu, cấu hình và nhiều thông tin khác. Vậy hãy bắt đầu nào!

Pickups Là Gì?

Trước khi đi sâu vào chi tiết về các loại pickup khác nhau, ta hãy cùng làm rõ chức năng, cách hoạt động và cấu tạo của chúng.

Chức Năng

Chức năng của một bộ pickup guitar là phát hiện âm thanh từ cây đàn và truyền nó đến amplifier, nơi âm thanh được xử lý và phát ra qua loa.

Để hiểu rõ về điều này, bạn cần biết về cấu tạo của pickup.

Cấu Tạo

Pickup guitar bao gồm một nam châm được quấn quanh bởi cuộn dây. Cấu trúc này được gắn trên một bobbin và sau đó được bao phủ bởi lớp vật liệu giống như nhựa hoặc kim loại.

Cách Hoạt Động

Khi một dây đàn được gảy, nó rung động và tương tác với từ trường của nam châm trong pickup, tạo ra tín hiệu điện. Tín hiệu này sau đó được gửi đến amplifier.

Vật Liệu 

Như đã biết, pickups gồm ba thành phần chính: nam châm, cuộn dây và bobbin. Vật liệu tạo nên pickup có ảnh hưởng lớn đến âm thanh của guitar.

Những bộ pickup đầu tiên sử dụng sắt thép pha silicon, nhưng các loại hiện đại sử dụng hợp kim kim loại gọi là Alnico, gồm nhôm (Al), niken (Ni) và coban (Co). Một số loại Alnico phổ biến gồm:

• Alnico II: âm thanh khá mềm, tạo cảm giác rõ ràng.

• Alnico III: yếu nhất trong các loại, âm ít sáng hơn Alnico II và IV.

• Alnico V: mạnh nhất, cho âm thanh mạnh mẽ và dữ dội hơn.

Ngoài Alnico, còn có loại nam châm ceramic với đầu ra lớn hơn, tạo âm thanh mạnh mẽ hơn.

Các Loại Pickup Chính

Sau khi đã nói về cấu tạo và chức năng, giờ chúng ta đi vào các loại pickup phổ biến nhất: single coil, P90 và humbucker. Ngoài ra còn có một số loại khác như hot rails hoặc hybrid, nhưng phần lớn guitar đều dùng ba loại này.

Việc chọn loại pickup sẽ ảnh hưởng mạnh đến âm sắc của guitar, từ sáng, giòn cho tới ấm và dày. Dưới đây là chi tiết từng loại.

Single Coil Pickups

Single coil sử dụng một nam châm duy nhất và được biết đến với âm thanh sáng, sắc và “twangy”. Chúng thiên về tần số cao nên rất phổ biến trong nhạc blues và country. Tuy nhiên, khi dùng nhiều gain, chúng dễ bị hú, nên ít được ưa chuộng trong nhạc metal.

Những cây Fender Stratocaster hay Telecaster thường được trang bị toàn bộ pickup single coil, tạo nên âm thanh đặc trưng.

P90 Pickups

P90 cũng là loại pickup dùng một nam châm nhưng có bobbin rộng và ngắn hơn, giúp tạo đầu ra lớn hơn single coil. Nhờ đó, âm thanh của chúng dày và mạnh hơn, nhưng không ấm và tối bằng humbucker.

P90 linh hoạt, vừa giữ được độ sáng của single coil, lại có khả năng xử lý gain tốt hơn, nên phù hợp nhiều thể loại nhạc. Chúng thường xuất hiện trên các mẫu Les Paul, SG, Strat, Tele hoặc một số model hiện đại của Jackson và Chapman.

Humbucker Pickups

Khác biệt lớn nhất so với single coil hay P90 là humbucker có hai nam châm đặt đối nghịch nhau, giúp triệt tiêu tiếng hú khi dùng nhiều gain. Chúng tạo âm thanh dày, ấm và tối, phù hợp với rock và metal.

Humbucker nổi tiếng trên các model của Gibson như Les Paul hay SG, nhưng cũng được nhiều hãng như Ibanez, PRS, Jackson, ESP sử dụng.

Hình thức humbucker có thể khác nhau: đôi khi như hai single coil cạnh nhau, hoặc được bọc liền một khối như một pickup lớn.

Pickup Active và Passive

Ngoài các loại pickup dựa trên cấu trúc như single coil, P90 và humbucker, còn có một cách khác để phân loại chúng: pickup có thể là passive hoặc active. Cả hai đều có chung chức năng là thu nhận rung động từ dây đàn, nhưng cách hoạt động và âm thanh lại khác nhau khá nhiều.

Passive: loại phổ biến nhất, không cần pin, hoạt động thụ động để thu tín hiệu từ dây đàn.
Active: dùng pin để khuếch đại tín hiệu.

Để hiểu sự khác biệt về âm thanh, ta cần đi sâu vào cấu trúc của chúng.

Khác Biệt Chính

Pickup gồm một nam châm quấn quanh bởi nhiều vòng dây. Ngoài vật liệu, số vòng dây cũng ảnh hưởng đến âm thanh. Số vòng dây càng nhiều, đầu ra pickup càng mạnh, tức là âm thanh càng “khỏe”.

Pickup passive có nhiều vòng dây hơn pickup active. Vậy điều này có nghĩa pickup passive có âm thanh mạnh hơn không? Thực tế thì ngược lại. Khi có quá nhiều vòng dây, dải treble (âm cao) bị yếu đi, làm giảm độ rõ nét, khiến âm thanh trở nên đục và kém trong trẻo. Vì vậy, không thể quấn quá nhiều dây mà vẫn giữ được chất lượng âm thanh tốt.

Pickup active hoạt động khác biệt. Thay vì phụ thuộc vào số vòng dây để tạo sức mạnh, chúng sử dụng preamp chạy bằng pin để khuếch đại tín hiệu, giúp âm thanh mạnh hơn mà vẫn giữ được độ rõ nét.

Đây là lý do pickup active thường xuất hiện trên các cây đàn chơi metal. Khi sử dụng gain cao, sự thiếu rõ nét của pickup sẽ càng lộ rõ. Pickup active giúp duy trì đủ độ mạnh của tín hiệu mà vẫn đảm bảo từng nốt rõ ràng.

Một Cây Đàn Có Thể Dùng Cả Pickup Active và Passive Không?

Một câu hỏi thường gặp: liệu guitar có thể cùng lúc dùng cả pickup active và passive không? Câu trả lời đáng tiếc là không. Nếu bạn gắn cả hai và chuyển đổi giữa chúng, rất có thể sẽ gây hỏng loa. Chúng cũng cần mạch điện khác nhau vì trở kháng khác nhau. Pickup active có đầu ra lớn hơn nhiều so với pickup passive, nên sẽ tạo sự chênh lệch lớn về âm lượng khi chuyển đổi.

Cấu Hình Pickup

Cách bố trí pickup trên guitar cũng ảnh hưởng mạnh đến âm thanh. Vị trí của pickup tác động tới dải tần được nhấn mạnh. Ví dụ, cùng một loại pickup đặt lệch nhau hai centimet cũng tạo âm thanh khác nhau.

Điều này làm chủ đề phức tạp hơn, nhưng lại cho phép bạn đạt được nhiều âm sắc khác nhau từ một cây đàn.

Pickup Bridge và Pickup Neck

Hầu hết các cây guitar đều có ít nhất hai pickup: một gần cần đàn, một gần ngựa đàn. Một số còn có pickup thứ ba nằm giữa hai vị trí này.

Vị trí ảnh hưởng đến âm sắc như sau:

• Pickup neck: âm mềm, ấm vì nhấn mạnh dải trầm (thường dùng cho phần rhythm).

• Pickup bridge: âm sáng, sắc vì nhấn mạnh dải cao (thường dùng cho solo/lead).

Kết Hợp Pickup

Để tạo đa dạng âm sắc hơn nữa, các cây đàn có thể sử dụng nhiều cấu hình và loại pickup khác nhau. Ba nhóm cấu hình phổ biến gồm chỉ single coil, chỉ humbucker, hoặc trộn lẫn nhiều loại.

Ký hiệu cấu hình:

• S: single coil

• H: humbucker
  

Thứ tự ký hiệu đi từ ngựa đàn đến cần đàn. Ví dụ: S-H nghĩa là single coil ở vị trí ngựa đàn và humbucker ở cần đàn.

Cấu Hình Dùng Một Loại Pickup

Các cấu hình cơ bản dùng duy nhất một loại pickup trên toàn bộ đàn. Ví dụ:

S-S
S-S-S
H-H
H-H-H

Với ba pickup, bạn có thể tạo ra năm âm thanh khác nhau, vì có thể kết hợp các pickup theo nhiều cách hơn. Khi chỉ có hai pickup, bạn chỉ có ba lựa chọn: pickup neck, pickup bridge, hoặc cả hai kết hợp.

Cấu Hình Pha Trộn

Để có thêm đa dạng, bạn có thể pha trộn nhiều loại pickup trên cùng một cây đàn, ví dụ như H-S hoặc S-H trong cấu hình hai pickup, hay H-S-S hoặc H-S-H trong cấu hình ba pickup.

Coil Splitting Và Tapping

Một yếu tố nữa cần xem xét khi nói về pickup guitar là tách cuộn dây và tapping cuộn dây. Hai thuật ngữ này thường bị nhầm lẫn với nhau, nhưng thực ra chúng là hai kỹ thuật khác nhau. Chúng ta sẽ bắt đầu với tách cuộn dây.

Coil Splitting

Về cơ bản, coil splitting được dùng để khiến một humbucker phát ra âm thanh giống như single coil.

Cách hoạt động của coil splitting là vô hiệu hóa một trong hai cuộn dây của humbucker. Cơ chế kéo-đẩy của nút tone sẽ kết nối hoặc ngắt kết nối mạch điện khi bạn kéo lên hoặc nhấn xuống, để bật một cuộn dây hoặc cả hai.

Bạn có thể “tách” humbucker để tạo ra âm thanh single coil rất đơn giản. Trên nhiều cây đàn, bạn chỉ cần kéo nút tone lên, và nó sẽ nhảy sang vị trí mới. Ở vị trí “kéo lên”, bạn sẽ có hiệu ứng coil split, chỉ kích hoạt một cuộn dây để tạo âm thanh giống như đang dùng single coil. Ở vị trí “nhấn xuống”, bạn sẽ có âm thanh humbucker đầy đủ.

Coil Tapping

Coil tapping là hành động vô hiệu hóa một phần cuộn dây của humbucker, phức tạp hơn coil splitting một chút, nhưng vẫn cho ra hiệu ứng tương tự, tức là giúp humbucker có khả năng phát âm như single coil.

Coil tapping bao gồm việc đi dây tại hai điểm trên cuộn dây – một điểm ở khoảng nửa số vòng, và một điểm ở cuối cuộn dây. Ví dụ, nếu cuộn dây được quấn 1000 vòng, thì có thể đưa dây ra ở vòng thứ 500 và vòng thứ 1000.

Kết quả là bạn có thể tạo ra hai âm sắc khác nhau: một ở giữa số vòng dây, và một với toàn bộ số vòng dây.

Lợi ích của Coil Splitting và Tapping

Lợi ích của những kỹ thuật này là cho phép bạn có cả âm thanh của pickup single coil và humbucker truyền thống trên cùng một cây đàn guitar. Nếu bạn cần sự đa dạng âm sắc, thì đây là lựa chọn tuyệt vời.

Những cây đàn nào có Coil Splitting hoặc Tapping?

PRS là hãng sản xuất đàn có tích hợp chức năng coil split, ví dụ như cây đàn mình sở hữu – PRS SE Custom 24. Jackson và Chapman cũng có một số mẫu đàn hỗ trợ coil splitting.

Cách tốt nhất để kiểm tra xem một cây đàn có chức năng coil split hoặc tapped humbucker hay không, là nhẹ nhàng kéo nút tone lên. Nếu nó có tính năng này, nút sẽ “cạch” lên dễ dàng, nên bạn không cần cố gắng làm mạnh tay.

Có nhược điểm nào không?

Nhược điểm chính của coil splitting và tapping là bạn vẫn bị hiện tượng nhiễu (hum) khi tăng gain, giống như khi dùng single coil.

Thêm vào đó, ở chế độ split hoặc tapped, âm thanh của pickup sẽ yếu hơn. Coil split hoặc tapped humbucker thường không cho âm thanh “đã” như single coil thật sự, nên đừng mong nó giống hoàn toàn.

Thương hiệu Pickup Tốt Nhất

Bây giờ chúng ta đã tìm hiểu về các loại pickup, hãy điểm qua một vài thương hiệu nổi tiếng nhất. Dĩ nhiên còn rất nhiều thương hiệu khác, nhưng đây là bốn cái tên phổ biến nhất:

• Seymour Duncan
  
• DiMarzio
  
• EMG
  
• Bare Knuckle

Seymour Duncan

Seymour Duncan là thương hiệu lâu đời, sản xuất nhiều loại pickup khác nhau. Đây là thương hiệu Mỹ và rất nổi tiếng. Một số mẫu pickup nổi bật của họ gồm Antiquity Humbucker và Vintage Blues ’59.

DiMarzio

DiMarzio cũng là thương hiệu Mỹ, nổi tiếng với những pickup công suất cao cho âm punchy. Họ được nhiều nghệ sĩ rock và metal ưa chuộng, bao gồm cả Steve Vai. Một số mẫu nổi bật là Super Distortion S và DP149.

EMG

Lại là một thương hiệu Mỹ, thống trị thế giới metal. EMG nổi tiếng với những pickup active humbucker công suất rất cao, nhưng họ cũng sản xuất nhiều loại khác. Một số mẫu nổi bật gồm EMG-85 Active Humbucker và EMG Metal Works.

Bare Knuckle

Đây là thương hiệu đến từ Anh, nổi lên mạnh mẽ trong thập kỷ qua. Họ sản xuất cả pickup single coil và humbucker, nổi bật với âm lượng rất lớn.

Các câu hỏi thường gặp

Cuối cùng, đây là một số câu hỏi thường gặp về pickup guitar:

Pickup nào tốt nhất cho metal?

Thông thường, pickup active humbucker là lựa chọn tốt nhất cho metal. Chúng cho âm lượng lớn nhưng vẫn rõ nét, cần thiết để giữ độ tách bạch khi dùng nhiều gain.

Pickup nào tốt nhất cho blues?

Với blues, bạn có thể dùng bất kỳ loại pickup nào: single coil, P90 hoặc humbucker. Một cấu hình ba pickup kết hợp nhiều kiểu khác nhau sẽ cho bạn sự linh hoạt tốt nhất. Ví dụ như cấu hình H-S-S sẽ cho âm mạnh ở vị trí bridge và sáng hơn ở các vị trí single coil.

Pickup nào tốt nhất cho rock?

Nếu bạn thích âm rock trầm và tối, thì humbucker là lựa chọn hợp lý. Humbucker thụ động cho âm ấm và đầy đặn, tự nhiên hơn active.

Nếu bạn cần âm sáng và dùng ít gain, thì P90 hoặc single coil là lựa chọn tốt. Cấu hình H-S-S hoặc H-S-H rất phù hợp cho rock, vì rất đa dạng âm sắc.

Pickup nào tốt nhất cho country?

Với country, single coil thường là lựa chọn tốt nhất. Chúng cho âm sáng, sắc, rất hợp với amp clean. Humbucker có thể quá tối và mềm cho nhạc vang đặc trưng của country. Nhưng nếu bạn cần thêm lực, có thể thử P90 – giao thoa giữa humbucker và single coil.

Tôi nên chọn loại pickup nào?

Đây là câu hỏi rất khó trả lời nếu không biết:

• Bạn thích loại âm nào?
  
• Bạn chơi thể loại nhạc gì?
  

Lời khuyên tốt nhất là hãy đến cửa hàng guitar và thử từng loại pickup, cũng như các cấu hình khác nhau. Hãy thử với amp clean, overdrive và distortion để cảm nhận chính xác loại nào phù hợp nhất với bạn.

Xem thêm sản phẩm Guitar Điện.

Xem thêm sản phẩm Guitar Acoustic.

Xem thêm sản phẩm Guitar Classic.

Xem thêm sản phẩm Guitar Pedal.

Xem thêm sản phẩm Amplifier.