Micro Ribbon Là Gì Và Tính Ứng Dụng Của Chúng

Bạn đã bao giờ tự hỏi micro ribbon là gì và chúng được dùng để làm gì chưa? Chúng tôi sẽ giải đáp những câu hỏi thường gặp nhất.

Micro ribbon dường như có khá nhiều “huyền thoại” xoay quanh. Ngoài câu hỏi quen thuộc “micro ribbon là gì?”, chúng thường bị coi là loại micro mong manh, chỉ dành cho những audiophile cực kỳ cẩn thận mới dám dùng.

May mắn là, chúng tôi sẽ cho bạn thấy micro ribbon thực sự là gì, chúng được dùng để làm gì và lợi ích mà chúng mang lại. Đồng thời, chúng tôi cũng sẽ xóa bỏ một số hiểu lầm, và giới thiệu đến bạn những mẫu micro ribbon tốt nhất hiện nay.

Chúng tôi đã đề cập đến nhiều loại micro khác nhau như micro bút (pencil microphone) và micro thu cạnh (side-address microphone), vậy nên lần này chúng ta sẽ hoàn thiện bộ ba với micro ribbon!

MICRO RIBBON LÀ GÌ?

Micro ribbon là một loại micro động (dynamic), chủ yếu là micro thu cạnh (side-address) với hướng thu hai chiều (bi-directional). Nó sử dụng một dải kim loại siêu mỏng dẫn điện (thường là nhôm) treo trong từ trường mạnh để chuyển đổi tín hiệu âm thanh thành sóng âm.

Nói ngắn gọn: chúng dùng một dải kim loại mỏng và nam châm để thu âm – vì thế mới có tên gọi “ribbon”!

Micro ribbon có độ nhạy và phản hồi tương tự micro condenser nhưng mang lại âm thanh ấm áp hơn, nhấn mạnh nhiều hơn ở dải trầm và cắt bớt dải cao.

Chúng thường được coi là loại micro ấm áp và tự nhiên nhất – nghĩa là không “tô màu” âm thanh, tái tạo chính xác – giống như “âm thanh mà tai bạn nghe thấy”.

KIỂU HƯỚNG THU (POLAR PATTERN) CỦA MICRO RIBBON LÀ GÌ?

Micro ribbon gần như luôn có hướng thu hình số 8 (figure-of-8) và là micro hai chiều, thu cạnh. Điều này có nghĩa là chúng thu âm từ cả mặt trước và mặt sau, đồng thời loại bỏ âm thanh từ hai bên hoặc phía trên micro. Dĩ nhiên có ngoại lệ, nhưng đây là quy luật chung.

MICRO RIBBON DÙNG ĐỂ LÀM GÌ? CÓ THỂ THU NHỮNG GÌ?

Micro ribbon có thể dùng để thu hầu như mọi thứ: guitar, overhead trống, kèn đồng, đàn dây, âm thanh phòng… Chúng cũng có thể thu vocal (và cho chất lượng rất hay), nhưng cần dùng trong điều kiện có kiểm soát để bảo vệ dải ribbon.

Bạn có thể dùng micro ribbon để thu:

• Âm thanh phòng (room ambience)
• Overhead trống (drum overheads)
• Vocal
• Guitar cabinet
• Giọng nói
• Kèn đồng (brass)
• Kèn gỗ (woodwind)
• Đàn dây (strings)
• Overhead trống – tốt nhất khi ghép đôi để thu stereo
• Hiệu ứng foley
• Hợp xướng – dùng overhead
• Âm thanh môi trường
• Piano acoustic

ỨNG DỤNG CHÍNH CỦA MICRO RIBBON

Chúng có thể ứng dụng trên rất nhiều nguồn âm. Quy tắc chung: đặt micro cách xa hơn một chút và dùng “air test” – nếu bạn cảm thấy có luồng gió từ âm thanh, hãy lùi micro ra xa hoặc đặt hơi lệch trục (off-axis).

CÓ DÙNG MICRO RIBBON THU VOCAL ĐƯỢC KHÔNG?

Có. Micro ribbon được coi là một trong những loại micro thu vocal tốt nhất, đặc biệt trong phát thanh, nhờ độ nhạy cực cao và dải trầm mạnh mẽ. Điều này mang lại độ dày và ấm áp mà micro khác khó tái hiện.

Các phát thanh viên yêu thích micro ribbon vì chúng làm giọng dày và nổi bật mà không làm biến màu âm thanh – “nghe thế nào, ghi lại đúng như vậy”.

Thiết kế hai chiều cũng rất lý tưởng cho podcaster – chỉ cần một micro duy nhất là có thể thu cả host và khách mời ngồi đối diện nhau, đồng thời loại bỏ âm thanh từ hai bên.

Nhược điểm: vì ribbon rất nhạy, nên chúng thường phù hợp với ca sĩ hoặc voice talent đã có kinh nghiệm, biết cách kiểm soát khoảng cách với micro. Đứng quá gần hoặc hát quá to có thể khiến ribbon rung quá mức, gây méo hoặc thậm chí hỏng micro.

Mẹo: dùng pop filter sẽ giúp chặn âm bật (plosive) và bảo vệ ribbon. Đặt lệch trục hoặc dùng pop filter không làm giảm chất lượng âm, chỉ giúp ribbon bền hơn.

Tuy nhiên, micro ribbon với hướng thu số 8 không phù hợp cho live vocal trên sân khấu, vì chúng sẽ thu cả âm phía sau micro – điều mà kỹ thuật viên âm thanh sẽ không thích!

CÓ THU GUITAR ĐIỆN VÀ ACOUSTIC BẰNG MICRO RIBBON ĐƯỢC KHÔNG?

Có. Micro ribbon rất lý tưởng cho guitar điện và acoustic nhờ chất âm “ấm và tối”.

• Với guitar điện, chúng làm dịu dải cao gắt gỏng, đặc biệt ở âm lượng lớn, đồng thời bổ sung dải trầm thường bị mất trong mix.

• Với guitar acoustic, nhất là những cây đàn có âm cao, chúng giúp làm dày âm trầm, cho âm thanh cân bằng hơn.

CÓ THU TRỐNG BẰNG MICRO RIBBON ĐƯỢC KHÔNG?

Có. Micro ribbon rất tuyệt để thu overhead trống, mang lại âm thanh dày, có chiều sâu, đồng thời giữ được chi tiết.

Chúng cũng loại bỏ phần chói gắt ở cymbal, và nhờ hướng thu số 8, chúng rất hay khi thu stereo, kết hợp tiếng bộ trống với âm phòng. Khi close mic, nên đặt lệch trục để bảo vệ ribbon.

CÓ THU KÈN ĐỒNG BẰNG MICRO RIBBON ĐƯỢC KHÔNG?

Có. Vì ít nhạy với dải cao, micro ribbon làm nổi bật dải trầm ấm của kèn đồng và kèn gỗ. Chúng cũng khử bớt tiếng “chói” của trumpet, trombone… và có thể xử lý âm lượng lớn nhờ SPL cao.

CÓ THU ĐÀN DÂY BẰNG MICRO RIBBON ĐƯỢC KHÔNG?

Có. Micro ribbon rất hợp với đàn dây, mang lại âm thanh điện ảnh, rộng mở nhờ khả năng thu hai chiều. Chúng giữ được chi tiết trong khi vẫn tái tạo không gian phòng. Ngay cả trong phòng nhỏ, hướng thu số 8 vẫn tận dụng được ambience, tạo sự dày dặn – rất phù hợp cho nhạc phim.

MICRO RIBBON CÓ TỐT HƠN KHÔNG?

Nếu bạn thích sự ấm áp ở dải trầm và độ “hiện diện” của âm thanh mà không bị “tô màu”, micro ribbon có thể là lựa chọn tốt hơn cho bạn. Micro ribbon tái tạo âm thanh tự nhiên đúng như cách bạn nghe.

Hãy nghĩ thế này: nhạc cụ của bạn + âm thanh của căn phòng = những gì tai bạn nghe được.

Âm thanh nhạc cụ luôn bị ảnh hưởng bởi không gian phòng. Micro ribbon tái tạo lại chính xác điều đó. Bạn nghe trong bản thu đúng như cách tai bạn nghe ngoài đời. Tuy nhiên, nếu bạn muốn micro có chất âm riêng biệt, hoặc muốn một phản hồi thật phẳng, chi tiết cao, thì có thể bạn sẽ thích loại micro khác hơn. Tóm lại, micro ribbon tốt hơn nếu bạn muốn dải trầm nổi bật và ít chi tiết dải cao.

MICRO RIBBON CÓ DỄ HƯ HỎNG HƠN KHÔNG?

Vừa có, vừa không. Micro ribbon khá bền – trừ khi bạn định phóng tên lửa trong phòng thu, thì khó có thể làm hỏng ribbon chỉ vì âm lượng. Tuy nhiên, một số micro nhạy cảm với rung động ở cự ly gần, vì luồng gió từ giọng hát hoặc âm thanh lớn có thể làm ribbon rung mạnh. Chỉ cần dùng pop filter hoặc đặt micro hơi lệch trục để giảm rung động.

Ribbon cũng dễ bị bụi bẩn nếu không được bảo quản đúng cách, vì vậy bạn nên cất micro sau khi dùng. Một số micro, như Shure KSM353/ED Ribbon Microphone, sử dụng Roswellite thay vì nhôm, nên có thể chịu được áp suất âm thanh lớn ở khoảng cách gần.

MICRO RIBBON CÓ CẦN PHANTOM POWER KHÔNG?

Chỉ những micro ribbon active mới cần phantom power, còn hầu hết đều là passive, nên không cần. Một số loại micro ribbon không cân bằng (unbalanced) hoặc không có biến áp có thể bị hỏng nếu để phantom power bật. An toàn nhất là tắt phantom power trên audio interface trước khi cắm micro ribbon.

Nhưng bạn cũng có thể yên tâm – hầu hết micro ribbon hiện đại, như Shure KSM313/NE Dual Voice Ribbon Microphone, được thiết kế để bỏ qua phantom power, nên sẽ không hỏng nếu bạn quên tắt.

Shure cho biết:

“Micro ribbon thường có đầu ra trở kháng thấp, cân bằng bằng biến áp. Do đó, nó có thể xử lý phantom power mà không gặp vấn đề gì. Không cần biện pháp đặc biệt nào ngoài việc đấu dây đúng. Tuy nhiên, nếu bạn gặp micro ribbon có đầu ra unbalanced hoặc không dùng biến áp, hãy cẩn thận và liên hệ nhà sản xuất.”

Trừ khi bạn tự chế micro hoặc micro đã hỏng sẵn, thì bạn an toàn. Nếu lỡ quên tắt phantom power, chỉ cần tắt đi và đợi 60 giây trước khi rút và cắm lại micro.

MICRO RIBBON CÓ CẦN PREAMP KHÔNG?

Có. Vì micro ribbon hầu như luôn là passive, nên tín hiệu đầu ra thấp hơn nhiều so với micro condenser. Chúng thường cần ít nhất 65 dB gain, tức là cần một preamp có độ khuếch đại lớn và ít nhiễu. Preamp này nên có trở kháng cao gấp 5–10 lần so với micro ribbon.

Hầu hết interface đều có preamp tích hợp, nhưng nếu cần thêm “sức mạnh”, bạn có thể dùng thiết bị hỗ trợ như Cloudlifter.

MICRO RIBBON ACTIVE VS PASSIVE – KHÁC NHAU NHƯ THẾ NÀO?

• Passive ribbon mic: cần preamp trở kháng cao. Nếu không có, âm lượng thu sẽ rất thấp.

• Active ribbon mic: dùng phantom power, có thể thu ở nhiều mức âm lượng mà không cần preamp công suất cao.

ƯU ĐIỂM CỦA MICRO RIBBON

Có 5 lợi thế nổi bật:

1. Âm thanh tự nhiên nhất
2. Thêm độ rộng không gian nhờ khả năng thu hai chiều
3. Giảm tự nhiên dải cao gắt, tránh tiếng chói
4. Giữ được sự chính xác và sức nặng ở dải trầm
5. Âm thanh động, giàu chi tiết, trung thực cao

NHỮNG MICRO RIBBON TỐT NHẤT HIỆN NAY LÀ GÌ?

Mọi người thường nghĩ micro ribbon là loại micro đắt nhất. Thực tế thì không hẳn vậy – đúng là có những mẫu ribbon micro có giá hàng ngàn bảng, nhưng như câu nói quen thuộc “tiền nào của nấy”. Để giúp bạn dễ lựa chọn hơn, chúng tôi đã tổng hợp 5 mẫu micro ribbon mà chúng tôi cho là tốt nhất hiện nay, từ những dòng chuyên nghiệp chuẩn công nghiệp đến những lựa chọn thân thiện với người mới bắt đầu.

Danh sách này bao gồm các thương hiệu như Shure, Royer, sE Electronics và nhiều hãng khác, với mức giá trải dài từ cao cấp đến phổ thông.

1. Shure KSM353/ED Ribbon Microphone

Đây là một trong những micro ribbon tốt nhất trên thị trường hiện nay.

Với mức giá hơi cao, đây chắc chắn không phải lựa chọn cho tất cả mọi người. Nhưng nếu bạn thật sự nghiêm túc muốn có chất lượng âm thanh đỉnh cao nhất từ một micro ribbon, thì hoàn toàn xứng đáng.

Shure trang bị cho KSM353/ED phần tử ribbon Roswellite, bền hơn nhiều so với loại truyền thống, chịu được áp suất âm thanh cực lớn mà không bị biến dạng, ngay cả khi đặt gần nguồn âm.

• Độ bền cao: Roswellite có độ bền kéo cực mạnh, nhớ hình dạng, nên dùng nhiều năm cũng không lo bị cong hoặc hỏng ribbon.
• SPL tối đa 146 dB: thoải mái thu trống, kèn đồng hay giọng hát cực lớn.
• Cấu tạo kim loại + biến áp chống nhiễu kép: giảm thiểu nhiễu RF và từ tính từ máy tính, loa.
• Âm trầm cân chỉnh riêng: cho lực và độ sâu cần thiết mà không bị hụt âm lượng.
• Dải tần 30Hz – 15kHz: cung cấp đủ punch ở mid và độ sáng chi tiết ở high, rất hợp cho guitar, giọng nói.
• Hướng thu hai chiều (bi-directional): âm thanh cân bằng cả hai mặt, rất lý tưởng để thu phỏng vấn hoặc ambience tự nhiên.

👉 Thích hợp cho:

• Kỹ sư phòng thu
• Phát thanh viên, podcaster
• Đài phát thanh internet
• Chủ phòng thu lớn
• Producer lưu động muốn có chất âm riêng

2. Royer R-121 Studio Ribbon Microphone (Matched Pair)

Đây là micro ribbon chuẩn công nghiệp, được các producer huyền thoại như Al Schmitt, Steve Albini, Bruce Swedien tin dùng.

Thường được dùng theo cặp matched pair, giúp tạo âm thanh dày hơn hoặc thu guitar acoustic và vocal cùng lúc với chất âm đồng đều.

• Hướng thu figure-8: loại bỏ tiếng ồn bên hông, lý tưởng cho vocal và broadcast.
• SPL tối đa 135 dB: thoải mái thu brass, kèn gió hoặc ampli guitar điện.
• Dải tần 30Hz – 15kHz ổn định: giữ nguyên chất lượng dù bạn đặt gần hay xa.
• Không bị méo pha tần số cao: giúp vocal to, gắt vẫn thu mượt, không gắt.
• Âm thanh đặc trưng: treble mượt, bass dày, mid punchy, chống nhiễu off-axis rất tốt.

👉 Thích hợp cho:

• Chủ phòng thu lớn
• Thu dàn hợp xướng
• Thu nhạc giao hưởng
• Thu piano
• Thu trống

3. Shure KSM313/NE Dual Voice Ribbon Microphone

Đây là chiếc micro ribbon “đặc biệt” vì có hai chất âm khác nhau trong cùng một micro.

• Mặt trước: âm ấm, tối, phức tạp – hợp cho giọng nói, ampli guitar, brass, kèn gỗ, contrabass, kick.
• Mặt sau: sáng, flattering – hợp cho vocal, nhạc cụ dây, overhead trống, bộ gõ.

Bạn thậm chí có thể thu cùng nguồn âm ở cả hai mặt để có hai màu âm khác nhau rồi phối chồng.

Shure vẫn dùng Roswellite: miễn nhiễm với gió, phantom power, và cả SPL cực lớn (146 dB). Nó bền đến mức có thể chịu cả tiếng động cơ máy bay phản lực!

👉 Thích hợp cho:

• Home studio & phòng thu lớn
• Producer di động
• Nghệ sĩ acoustic
• Voice-over artist
• Ai cần thu nhạc cụ/nguồn âm cực lớn

4. sE Electronics VR1 Ribbon Mic

Một lựa chọn ngân sách vừa phải nhưng chất lượng cao, nhờ mạch được thiết kế bởi Rupert Neve.

• Dải tần rộng hơn: 20Hz – 18kHz, thu chi tiết treble hơn các ribbon khác.
• SPL tối đa 135 dB: đủ cho hầu hết trường hợp (không ai để động cơ phản lực trong studio).
• Âm thanh đặc trưng: treble chi tiết, bass mạnh, rất hợp để thu acoustic guitar, vocal, nhạc cụ dây, hoặc amp guitar high-gain.

👉 Thích hợp cho:

• Nghệ sĩ thu âm tại nhà
• Voice-over artist
• Nghệ sĩ acoustic
• Pianist
• Nghệ sĩ nhạc cụ dây

5. SubZero R1 Ribbon Microphone

Một lựa chọn giá rẻ cho người mới bắt đầu nhưng vẫn cho chất âm ribbon đặc trưng.

• Dải tần 30Hz – 18kHz: top-end mượt, low-end đầy.
• Ribbon nhôm 99%, 2.5 micron: cho chất âm vintage, mềm mại, hợp với guitar acoustic, hoặc overhead trống nhỏ.
• SPL tối đa 148 dB: cực khó bị quá tải.
• Tích hợp shock mount + pop filter: bảo vệ ribbon, giảm rung, dễ setup.

👉 Thích hợp cho:

• Người mới thu âm

• Home studio nhỏ

• Trường học, nhà hát

• Phát thanh internet, broadcaster

✅ Trên đây là danh sách 5 micro ribbon tốt nhất ở nhiều phân khúc giá. Bạn có thể chọn từ những mẫu cao cấp chuyên nghiệp đến thân thiện với người mới.

Xem thêm sản phẩm Microphone

Xem thêm sản phẩm Guitar Điện.

Xem thêm sản phẩm Guitar Acoustic.

Xem thêm sản phẩm Guitar Classic.

Xem thêm sản phẩm Guitar Pedal.

Xem thêm sản phẩm Amplifier.